ភូមាបានចូលជាសមាជិករបស់អាស៊ានកាលពី១៤ ឆ្នាំមុន (១៩៩៧) តែជាកូនពៅគេបង្អស់ដែលបានធ្វើ ជាម្ចាស់ផ្ទះជាលើកដំបូង ឬជាលើកទីមួយ ដោយសារប្រទេសមួយនេះ មានបញ្ហាផ្ទៃក្នុងជុំវិញការបន្តប្រកាន់យក របបយោធានិយម បញ្ហាប្រទូសរ៉ាយជុំវិញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ។ល។ ធ្វើឲ្យប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានដ៏ទៃទៀត និងជាពិសេសបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ដែលជាដៃគូរបស់អាស៊ានដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុបជាដើម បានព្រមានថា នឹងមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំអាស៊ានឡើយ បើសិនជាប្រទេសភូមាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។ នេះជាហេតុផលដែលធ្វើឲ្យប្រទេសមួយនេះ អាក់ខានពុំអាចធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះបាន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ តែប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយសារតែមានផែនទីចង្អុលផ្លូវ និងការអនុវត្តន៍កំណែទំរង់ជាបន្តបន្ទាប់នៅភូមា ទើបបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច មិនជំទាស់ទៅនឹងភូមា ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកាលពីថ្ងៃទី៩-១៣ ខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅនេះ។
១. ព្រឹត្តិការណ៍គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ពេលភូមាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ
- ប្រទេសភូមាបានព្យាយាម កាត់ចោលកម្មវិធីណាដែលគិតថា រសើបដូចជាកិច្ចប្រជុំចង្អៀត (Retreat) របស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូល ប្រហែលជាបារម្មណ៍ខ្លាចការជជែក នាំឲ្យស្មុគស្មាញនិងប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសដ៏ទៃ ជាពិសេសបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាសាវតារជំលោះតភាគ នៃសង្គ្រាមពាក្យសម្តី និងការប៉ះទង្គិចគ្នាម្តងម្កាល លើដែនសមុទ្រនៃប្រទេសចិន និងសមាជិកអាស៊ានពីរ៖ វៀតណាម និងហ្វីលីពីន ហើយបញ្ហានេះកំពុងបន្តតាមលងប្រទេសទាំងបីនេះ តែទីបំផុតការព្យាយាមគេចវេសរបស់ភូមា នូវតែជាប់អន្ទាក់របស់វៀតណាម និងហ្វីលីពីនដដែល ពោលគឺគំរោងចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួម ស្តីពីកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី១៧ របស់អាស៊ាន-ចិន ត្រូវជាប់គាំងចេញមិនរួច ដោយសារតែវៀតណាមនិងហ្វីលីពីន ជំទាស់នឹងពាក្យរបស់ចិន (Dual Track Approach)។ នៅពេលនោះវៀតណាម និងហ្វីលីពីន ហាក់ដូចជា នៅចងគំនុំជាមួយកម្ពុជា រួចបន្តដល់ភូមា និងព្រមានដល់ប្រទេសថៃមួយទៀតថា ថៃដូចជាលំអៀងទៅរកចិន នៅពេលខ្លួនធ្វើជាប្រទេសអ្នកសំរបសំរួល (Country Coordinator) រវាងអាស៊ាននិងចិន។
- អង្គរក្សរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ប្រឈមមុខដាក់គ្នា ជាមួយក្រុមសន្តិសុខរបស់ភូមា ដែលការពារថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់ ក្នុងពិធីទទួលទានអាហារពេលល្ងាច (Gala Dinner) នៅក្នុងទីក្រុងណៃពិដោ។ ពេលនោះអង្គរក្សរបស់លោកអូបាម៉ា បានសម្តែងភាពគឃ្លើន ដោយធ្វើការចល័តឆ្លងហួសដែនកំណត់ជាង ២ម៉ែត្រ ហើយពួកគេមិនបានស្តាប់ការហាមឃាត់ របស់កម្លំាងសន្តិសុខរបស់ភូមានោះទេ។ ភ្ញៀវជាច្រើនដែលចូលរួម អាហារពេលល្ងាចថ្ងៃនោះ បាននិយាយថាវាគឺជាការរំលោភលើ ទីលានសន្តិសុខដែលរៀបចំដោយ ប្រទេសភូមាជាម្ចាស់ផ្ទះ។ បន្ទាប់ពីមានបញ្ហាតឹងសរសៃកដាក់គ្នា ក្រុមសន្តិសុខភូមា បានហៅគ្នាជាច្រើននាក់ថែមទៀត មកឈរពាំង និងកំរិតខ្សែបន្ទាត់ក្រហម មិនឲ្យអង្គរក្សរបស់អូបាម៉ា បន្តចូលទៅតំបន់ហាមឃាត់តទៅទៀត។ ក្រោយកម្មវិធីត្រូវបានបញ្ចប់ សន្តិសុខម្នាក់របស់ភូមា បានហៅអង្គរក្ស ៣នាក់របស់លោក អូបាម៉ា ទៅបន្ទប់របស់ខ្លួន តែពុំដឹងថា គេនិយាយអំពីអ្វី ឬក៏ហៅទៅដើម្បីជាការព្រមានក៏មិនដឹង។ ដោយឡែកបណ្តាញព័ត៌មានសង្គម (Facebook) របស់ភូមា បានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើក្រុមសន្តិសុខ និងអង្គរក្សរបស់ប្រធានាធិបតីអូបាម៉ាថា បានរំលោភលើដែនអធិបតីភាពរបស់ប្រទេសភូមា តាមរយៈរូបភាពមួយដែលបង្ហាញ សន្តិសុខរបស់អាមេរិកបានឆែកឆេរខ្លួន កងកំលាំងកិត្តិយសរបស់ភូមា។
សំរាប់អ្នកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិវិញ គេបានពណ៌នាថា ក្រុមអង្គរក្សមាឌធំៗ និងខ្ពស់ៗរបស់អូបាម៉ា បានឈរពាំង និងបាំងអ្នកកាសែតដូចជញ្ជាំងបែកឡាំង (Berlin Wall) ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានរំលឹកខ្ញុំ ដល់ហេតុការណ៍មួយ កើតឡើងនៅឆ្នាំ២០១១ នៅពេលប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ពេលនោះប្រធានពិធីការមាឌធំគួរសម របស់ឥណ្ឌូណេស៊ី បានបក់ដៃហៅអង្គរក្សរបស់មេដឹកនាំចិន វ៉ៃគ្នាដោយសារតែខឹងអង្គរក្សរូបនោះ ចូលបំពានលើសខ្សែដែនកំណត់ ពិធីការរបស់ប្រទេសជាម្ចាស់ផ្ទះ។
២. កម្ពុជាបានចំណេញអ្វីពីកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននៅភូមា?
តាមពិតយើងមើលមិនឃើញ ពីផលចំណេញភ្លាមៗពីការចូលរួម កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់អាស៊ាននោះឡើយ ដោយហេតុថា រាល់ការប្រជុំជាទូទៅគេពិភាក្សា លើផលប្រយោជន៍រួមរបស់បណ្តា ប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ និងបូកជាមួយដៃគូជាច្រើនទៀត រួមទាំងមហាអំណាចធំៗដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី និងប្រទេសជាដៃគូដ៏ទៃទៀតដូចជា ជប៉ុន កូរ៉េ ឥណ្ឌា អូស្រ្តាលី ។ ល។ ប៉ុន្តែផលចំណេញដែលអាចមើលឃើញភ្លាមៗ គឺជំនួបទ្វេភាគីរវាងមេដឹកនាំនៃប្រទេសនីមួយៗ ដែលបានឆ្លៀតកេងចំណេញ ពីកិច្ចប្រជុំតំបន់ទាំងនេះ។
៣. តើកម្ពុជាបានកេងចំណេញដែរឬទេ?
ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បានជួបទ្វេភាគីជាមួយមេដឹកនាំមកពីប្រទេស និងស្ថាប័នអន្តរជាតិចំនួន ៦រួមមាន៖ អាមេរិក រុស្ស៊ី អូស្រ្តាលី ឥណ្ឌា ជប៉ុន និងអង្គការសហប្រជាជាតិ។ បញ្ហាជំនួយ បំណុល ប្រឆាំងភេរវកម្ម សេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគ ទេសចរណ៍ អាកាសចរណ៍។ល។ គឺជាប្រធានបទដែលបានជជែកគ្នា។ ការចាប់អារម្មណ៍ពិសេសមួយក្នុងចំណោមជំនួបទាំងនោះ គឺការជួបគ្នារវាងនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Hun Sen-Barack Obama) ។ កាយវិការរបស់លោក អូបាម៉ា មកកាន់លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេចាប់អារម្មណ៍ គ្រប់គ្នាដោយហេតុថា បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ាន-អាមេរិក ចប់ភ្លាម ស្រាប់តែលោក អូបាម៉ា ងើបស្ទុះមកចាប់ដៃ លោក ហ៊ុន សែន ហើយនិយាយនូវពាក្យអរគុណនឹងសំណួរដែល លោក ហ៊ុន សែនបានសួរត្រង់ៗឥតបញ្ឆិតបញ្ឆៀង ទៅលើលោកជុំវិញយុទ្ធសាស្រ្តដ៏រសើប របស់អាមេរិកប្រឆាំង នឹងពួកឥស្លាមជ្រុលនិយម (ISIS) នៅអ៊ីរ៉ាក់និងស៊ីរី និងស្នើឲ្យអាស៊ានទាំងមូលយកទំរង់ និងបង្កើតនូវការពិភាក្សាបែបនេះតទៅទៀត។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំពិតជាគួរឲ្យឆ្ងល់ថា ជាចេតនាឬអចេតនា ដែលលោកអូបាម៉ា ហៅលោក ហ៊ុន សែន ថា President Hun Sen (លោកប្រធាន ហ៊ុន សែន ឬ ប្រធានាធិបតី ហ៊ុន សែន) មិនមែនប្រើពាក្យ Prime Minister Hun Sen (នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន) ទេ ។
សំណួរអ្វីបានជាគេចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងម្លេះ?
មានសំណួរមួយចំនួនដែលលោក ហ៊ុន សែន បានចោទសួរទៅ អូបាម៉ា តែខ្ញុំសូមលើកជាឧទាហរណ៍ពីរដែលពុំមែនជាពាក្យដើម តែក្នុងអត្ថន័យយ៉ាងដូច្នេះ "តើពួក ISIS និងរបប Bashar al-Assad មួយណាគ្រោះថ្នាក់ជាង? អាមេរិកវាយពួក ISIS ហើយរបប Assad ក៏វាយ ISIS ដូច្នេះអាមេរិកអាចបែរមកចាប់ដៃជាមួយរបប Assad ដើម្បីវាយ ISIS រួមគ្នាដែរឬទេ?"
៤. មានអាថ៌កំបាំងអ្វីមុនកិច្ចប្រជុំនេះ?
មេដឹកនាំអាស៊ានបានជជែកគ្នាជាមុន លើប្រធានបទដែលត្រូវយកមកពិភាក្សា ជាមួយលោក អូបាម៉ា មុនកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ាន-អាមេរិក ចាប់ផ្តើម ពេលនោះមានសំណួរលើកឡើងថា នរណាគួរលើកបញ្ហាអ្វី? តាមពិតអាស៊ាន ត្រូវបានគេបែងចែកជា អាស៊ានចាស់ និងអាស៊ានថ្មី អាស៊ានមាន និងអាស៊ានក្រ អាស៊ានដីគោក និងអាស៊ានដីកោះ។ មេដឹកនាំក៏ដូចគ្នា ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំរបស់អាស៊ានទាំង១០ ស្តេចស៊ុលតង់ របស់ប្រទេសព្រុយណេ និងលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេកត់ត្រាជាមេដឹកនាំ ដែលកាន់អំណាចយូរជាងគេ។ ប្រទេសកម្ពុជាជាអាស៊ានថ្មី ក្រ និងស្ថិតនៅលើដីគោក តែត្រូវបានមេដឹកនាំរបស់អាស៊ាន លួចហៅក្រៅនិងខ្សឹបដាក់ត្រចៀកគ្នាថា លោក ហ៊ុន សែន ជា "បងធំ" របស់អាស៊ាន។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់ប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន លោក ប្រាយុថ ចាន់អូចា ដែលជាសត្រូវលើសមរភូមិព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ជាមួយបុរសខ្លាំង ហ៊ុន សែន កាលពីចន្លោះឆ្នាំ ២០០៨-២០១១ ក៏បានចូលរួមប្រជុំកំពូលអាស៊ាននេះដែរ តែលោកប្រាយុថ បានក្រឡាខ្លួនជាមិត្តដ៏ល្អរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅមុនពេលប្រជុំបន្តិច ហើយបានបន្ទាបខ្លួនមិនដឹងថា ជាឧបាយកលរបស់គាត់ ឬចេតនាពិត បានស្នើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើជាតំណាងរបស់អាស៊ាន ក្នុងការដឹកនាំកិច្ចពិភាក្សាជាមួយ សហរដ្ឋអាមេរិកលើបញ្ហាការប្រឆាំងភេរវកម្មនិងការប្រឆាំងនឹងពួកឥស្លាមជ្រុលនិយម។ សំណួររបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់លោក អូបាម៉ា ធ្វើឲ្យអ្នកចូលរួមមានការភ្ញាក់ផ្អើលនិងសរសើរអំពីខ្លឹមសារព្រមទាំងភាពក្លាហានរបស់គាត់ ជាងមេដឹកនាំមកពីប្រទេសធំៗ និងប្រទេសអ្នកមាន ព្រោះសំណួរនោះធ្វើឲ្យលោក អូបាម៉ា ពិបាកនឹងឆ្លើយតែត្រូវតែឆ្លើយ បែបពង្វៀងផង និងបង្ហើបផង។
ឥរិយាបទរបស់លោក ប្រាយុថ ធ្វើឲ្យខ្ញុំនឹកទៅដល់ការសំណេះសំណាលគ្នាមួយរវាងរូបខ្ញុំជាមួយអ្នកកាសែតជើងចាស់ និងជើងខ្លាំងមួយរូបរបស់ថៃ គឺលោក Kavi Chongkittavorn កាលពីឆ្នាំ២០០៨ នៅប្រទេសថៃ។ លោក Kavi ជានិពន្ធនាយករងរបស់កាសែត The Nations អស់រយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍ គាត់ជាអ្នកកាសែតដែលមិនសំចៃមាត់និងមិនសំចៃដៃ ក្នុងការសរសេរអត្ថបទអំពីប្រទេសកម្ពុជា និងការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ពេលនោះលោក Kavi បាននិយាយថា "លោក ហ៊ុន សែន កាន់អំណាចយូរជាងគេក្នុងជួរអ្នកដឹកនាំអាស៊ានទាំងអស់បន្ទាប់ពីស្តេចស៊ុលតង់ គាត់អាចដើរជាតួឯក និងតួរងក្នុងអាស៊ាន ប៉ុន្តែគាត់ពុំទាន់ធ្វើបាន”។ ប្រទេសថៃ ត្រូវបានជនជាតិខ្លួនឯងលាបពណ៌ជាពីរ៖ អាវក្រហម និង អាវលឿង ។ តាមខ្ញុំយល់ លោក Kavi មិននៅជាមួយក្រុមអាវក្រហមទេ ហើយលោកប្រាយុថ មិនត្រឹមតែមិនមែនជាអ្នកគាំទ្រអាវក្រហម តែជាអ្នកប្រឆាំង និងជាអ្នកផ្តួលរំលំក្រុមអាវក្រហម របស់លោក ថាក់ ស៊ីន ទៀតផង។ ដូចនេះឥរិយាបទរបស់លោកប្រាយុថ ក្នុងការលើកតម្កើងតួអង្គ លោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះក្នុងបំណងអ្វី?
៥. ដោយឡែកជំនួបរបស់មេដឹកនាំកម្ពុជា (លោក ហ៊ុន សែន-ដេមីតទ្រី មេដវេដេវ) នាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី បានប្រយោជន៍អ្វី?
តាមការអង្កេតរបស់ខ្ញុំ ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងរុស្ស៊ីក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ហាក់ដូចជាបានដើរលើផ្លូវដ៏រដាក់រដុបនិងរលាក់យ៉ាងខ្លាំង ជាទំនាក់ទំនងបញ្ច្រាសទ្រនិច ខុសពីទសវត្សរ៍ ៨០ និង៩០ ដែលពេលនោះគេហៅរុស្ស៊ីថា ជាសហភាពសូវៀតបានជួយគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងគ្រាលំបាក និងបានបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សយ៉ាងច្រើន។ រហូតមកទល់ពេលនេះរុស្ស៊ីគួរមានមោទនភាពជាងអាមេរិក លើបរិបទជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ដោយហេតុថាធនធានមនុស្សជាច្រើននៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលនៅអតីតសហភាពសូវៀត ហើយអ្នកទាំងនោះក៏បានក្លាយជាមន្រ្តីធំៗ និងមានឥទ្ធិពលនិងមានទ្រពធនដ៏សំបូរហូរហៀរទៀតផង ក្នុងនោះអាចរាប់បញ្ចូលដល់លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ថកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងលោក ហង់ ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា។
ជំនួបថ្នាក់កំពូលរបស់កម្ពុជា ជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី ពេលនេះបានបំបែកនូវរនាំងការទូតដ៏ចង្អៀត និងមិនរលូនជាមួយរុស្ស៊ី ដែលជាប្រទេសបានសំងំយកពិស អស់រយៈពេលច្រើនឆ្នាំមកហើយ ហើយទើបតែងើបឡើងសម្តែងឫទ្ធិជាថ្មីជាមួយនឹងមហាអំណាចផ្សេងទៀត។ បំណុលដែលកម្ពុជាជំពាក់រុស្ស៊ីចំនួន ១.៥ពាន់លានដុល្លា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ ហើយដែលរុស្ស៊ីពុំព្រមលប់ចោលទាល់តែសោះនោះ បានក្លាយជាប្រធានបទដ៏សំខាន់ក្នុងជំនួបទ្វេភាគី Hun Sen-Dmitry Medvedev ។
លទ្ធផលដែលចេញពីជំនួបនោះគឺ រុស្ស៊ីអាចនឹងយល់ព្រមលប់បំណុល ឲ្យនៅសល់ប្រមាណជា ៤៥៧លានដុល្លារ តបតាមការស្នើសុំរបស់កម្ពុជាតាមរយៈ Paris Club និងអាចបញ្ចុះជាងនេះទៀត។ ក្រៅពីនេះគឺការបើកទំព័រទំនាក់ទំនងការទូតដ៏ល្អឡើងវិញ តាមរយៈការអញ្ជើញទស្សនកិច្ចទៅវិញទៅមក ជាពិសេសការអញ្ជើញថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់កម្ពុជា ទៅទស្សនកិច្ចនៅរុស្ស៊ី បន្ទាប់ពីអាក់ខានអស់ជាងមួយទសវត្សកន្លងមក។
ដោយសារតែអវត្តមានដ៏យូរទៅកាន់ប្រទេសមួយនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានរំលឹកដល់ការចង់បាន និងយកមកវិញនូវគូស្នេហ៍របស់លោកគឺ អាវម៉ុងតូ (អាវរងារ) មួយចំនួន ដែលលោកបានបន្សល់ទុកនៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ភ្ញៀវទេសចរ និងអាកាសចរណ៍រុស្ស៊ីមកកាន់កម្ពុជា ក៏ជាប្រធានបទមួយទៀតដែលបានរំលេច ដោយហេតុថាកាលពីឆ្នាំ២០១៣កន្លងទៅ មានភ្ញៀវទេសចររុស្ស៊ីចំនួនជាង ១៣ម៉ឺននាក់ឯណោះ ដែលបានមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា តែបែរជានៅពុំទាន់មានអាកាសចរណ៍រុស្ស៊ីហោះត្រង់មកកម្ពុជានៅឡើយ។ ប្រទេសកម្ពុជាពិតជាពុំអាចមើលរំលងទេសចររុស្ស៊ីឡើយ ព្រោះជនជាតិរុស្ស៊ីត្រូវបានជាប់ជាចំណាត់ថ្នាក់ថា ជាប្រទេសដែលមានមហាសេដ្ឋីនិងអ្នកមានមិនតិចឡើយ។
ម្ចាស់ហាងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍នៅសៀមរាប បាននិយាយថា ភ្ញៀវទេសចរបរទេសទាំងអស់ដែលហ៊ាន ចំណាយលុយទិញវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ច្រើនជាងគេ គឺមិនមែនជាទេសចរដែលមកពី ប្រទេសអ្នកមានដូចជា ជប៉ុន អាមេរិក អាល្លឺម៉ង់ ឬបារាំងឡើយ តែជាទេសចររុស្ស៊ីទៅវិញទេ ហើយជនជាតិខ្មែរដែលជាអ្នកនាំភ្ញៀវឲ្យរុស្ស៊ី ក៏បានត្រូវប៉ាន់ និងក្លាយជាអ្នកមាននិងជាអ្នកធូរធារមិនតិចដែរ៕
សូមអរគុណដល់ប្រិយមិត្ត ទាំងអស់ដែលបានអានអត្ថបទនេះ។ មជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មាន ដើមអម្ពិល សុំរក្សាសិទ្ធិមិនកែប្រែ
ពីខ្ញុំ ពុយ គា
(អ្នកកាសែតខ្មែរមួយរូបដែលបានតាមដានការងារ និងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននានា អស់រយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លះចុងក្រោយនេះ)