ព្រះវិហារ ៖ ក្រោយបញ្ចប់ជំនួប ពិភាក្សា ដោយគ្មានរបៀបវរៈតាមការ គ្រោងទុកនោះ រដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិ កម្ពុជា-ថៃ បានឯកភាពគ្នា រក្សាស្ថេរភាព តំបន់ព្រំ ដែន តបតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនិងអនុស្សារណៈ យោគយល់គ្នា កាលពីឆ្នាំ២០០០ហើយ សន្យាគោរពតាម សេចក្ដីសម្រេចរបស់ តុលាការ អន្ដរជាតិទីក្រុងឡាអេ ។
យោងតាមមន្ដ្រីយោធា ដែលបានចូល រួមនៅក្នុងជំនួប រវាងរដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិ ទាំងពីរនៅចំណុះគោបុរៈទី៤ ហើយបានបញ្ចប់ទៅ កាលពី វេលា ម៉ោង១១និង៣០នាទី ព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈនេះ បានឱ្យដឹងថា ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពមិនធ្វើឱ្យសភាពការណ៍ព្រំដែនមានភាពតានតឹង ពោល គឺអនុវត្ដទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលភាគីទាំងពីរបានធ្វើកន្លងមក រួមទាំងការគោរពតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការអន្ដរជាតិទីក្រុងឡាអេ ។
បើតាមមន្ដ្រីយោធា ភាគីថៃ និងភាគី កម្ពុជា បានព្រមព្រៀងឱ្យគណៈកម្មការចម្រុះ ធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីដោះមីននិងវាស់វែងកំណត់ព្រំដែន នៅតំបន់នោះ ។
ជាមួយគ្នានេះ ភាគីថៃ ក៏បានអះអាងថា ពួកគេនឹងជូនដំណឹងដល់ភាគីកម្ពុជា នៅពេលដែលមានការកែសម្រួលកងទ័ព ។
ក្រោយពីជំនួបអត់មានរបៀបវរៈតាមការគ្រោងទុកនោះ ភាគីទាំងពីរបានអញ្ជើញ ទៅទទួលទានអាហារថ្ងៃត្រង់រួមគ្នា ដើម្បីបង្កើនភាពស្និទ្ធស្នាល កាន់តែខ្លាំង ខណៈដែលរដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិថៃ ខាងលើ ទើបនឹងទទួលតំណែងថ្មី ។
គួរបញ្ជាក់ថា ប្រទេសថៃ បានលើកកងទ័ពមក ឈ្លានកម្ពុជានៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ បន្ទាប់ពីប្រាសាទ ព្រះវិហាររបស់កម្ពុជា ត្រូវបានគណៈកម្មការបេតិភណ្ឌវប្បធម៌ពិភពលោករបស់អង្គការយូណេ ស្កូសម្រេច ជាឯកច្ឆ័ន្ទដាក់បញ្ចូល ជាសម្បត្តិ បេតិកភណ្ឌពិភពលោកកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ នៅទីក្រុងកេប៊ិច ប្រទេសកាណាដា នាសម័យប្រជុំលើកទី៣២ របស់អង្គការវប្បធម៌ ពិភពលោកមួយនេះ។
កងទ័ពរបស់ថៃ បានដកចេញពីតំបន់ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ និងវត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ វេលាម៉ោង ១០ព្រឹក។ ចាប់តាំងពីកងទ័ពថៃចូលលុកលុយឈ្លានពានតំបន់ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ និងវត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈរបស់ខ្មែរកង ទ័ពឈ្លានពានរបស់សៀម បានប្រកាសសង្គ្រាមឈ្លានពានខ្មែរ ដោយបានវាយមកលើកងទ័ពខ្មែរនៅដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ និងបាញ់កាំភ្លើងផ្លោង បំផ្លាញវត្តកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ និងនៅចុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១១ នៅតំបន់ប្រាសាទតាមាន់ តាក្របី ស្រុកគោកមន ខេត្តឧត្តរមានជ័យ បណ្តាលឲ្យទាហាន ខ្មែរស្លាប់ មួយចំនួន និងរងរបួស ព្រមទាំងជនភៀសសឹករាប់ម៉ឺនគ្រួសារ។ ថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា កម្ពុជាប្តឹងទៅតុលាការយុត្តិ ធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ អំពី សៀមប្រកាសសង្រ្គាមវាយខ្មែរ ដោយសុំឲ្យកងទ័ពសៀមដកចេញពីតំបន់ប្រាសាទ ព្រះវិហារ និងប្តឹងឲ្យតុលាការ កំពូលអន្តរ ជាតិ បកស្រាយសាល ក្រមតុលាការក្រុងឡាអេ ១៥ មិថុនា ១៩៦២។
នៅថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២នេះដែរ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ បានកាត់សេចក្តីប្រគល់ប្រាសាទ ព្រះវិហារ និងដីនៅម្តុំនោះ ព្រមទាំងវត្ថុបុរាណ ដែលថៃលួចឲ្យមកខ្មែរវិញ ព្រមទាំងបញ្ជាឲ្យដកទាហាន និងឆ្មាំ ចេញពីបរិវេណប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរ៕
